Çocuklar İçin Ekran Süresi

Ekran süresi nedir?

Ekran süresi dendiğinde aklımıza genellikle çocuğumuzun elindeki tablet ya da karşısındaki televizyon gelir. Oysa çocuklarda ekran süresi, çocuğunuzun doğrudan izlediği ya da oynadığı içeriklerle sınırlı değil. Çocuğunuz oturma odasında oyuncaklarıyla oynarken siz televizyon izliyorsanız, bu da çocuğunuzun ekran süresine dahil.

Ekran Süresi Sınırları Neden Önemli?

Uzmanların ekran süresini sınırlamayı önermesinin iki temel nedeni var:

İlk olarak, çocukların keyifli bir şey yaparken ne zaman durmaları gerektiğini anlamaları çok zor. Ekranlar çekici, ve kolayca alışkanlık yaratabiliyor. Çizgi filmlerde bir bölüm bitince diğeri başlıyor, oyunlarda bir seviye bitince başka bir seviye daha var. Bu döngüden çıkmak yetişkinler için bile kolay değil.

İkinci olarak, ekranlar, çocukların gelişimine katkıda bulunacak etkinliklerden zaman çalıyor. Oyun oynamak, kitap okumak, dışarıda koşmak, sizinle sohbet etmek, hayal kurmak... Bunların hepsi çocuğunuzun beyninin, duygularının ve sosyal becerilerinin gelişimi için olmazsa olmaz. Ekranlar bu zamanın yerini aldığında, çocuğunuz bu değerli deneyimlerden mahrum kalıyor.

Uzmanlar Ekran Süresi Sınırları Hakkında Ne Diyor?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Pediatri Akademisi (AAP), 2 yaş altındaki çocuklar için ekran süresinden tamamen kaçınılmasını öneriyor. AAP, çocuğunuzun sevdikleriyle yaptığı FaceTime veya WhatsApp gibi görüntülü konuşmaları bu kuralın dışında tutuyor, çünkü bu tür etkileşimler aile bağlarını güçlendiriyor.

2-5 yaş arası çocuklar için ise günde en fazla bir saat öneriliyor. Ne kadar az, o kadar iyi. WHO'nun rehberleri özellikle pasif izlemeyi (çizgi film ya da video izlemek gibi) kapsıyor. AAP de bu süreyi etkileşimli hale getirmenizi, yani çocuğunuzla birlikte izlemenizi öneriyor.

Uzman önerileri sadece ekran başındaki dakikaları saymaktan ibaret değil. Vurguladıkları asıl nokta şu: Çocukların tablet, telefon, televizyon karşısında ne kadar zaman geçirdiği kadar, o ekranlarda ne yaptıkları, gördükleriyle nasıl etkileşim kurdukları ve ekranların hayatlarının bütününde nasıl bir yer tuttuğu da önemli.

Sağlıklı Ekran Kullanımı İçin Beş İlke

Amerikan Pediatri Akademisi, çocukların sağlıklı ekran kullanımı için beş noktaya dikkat etmemizi öneriyor. Bu ilkeler, sürenin ötesinde, çocuklarda dijital alışkanlıkların sağlıklı bir şekilde oturması için büyük önem taşıyor.

Çocuğunuzun Kişilik ve İlgi Alanlarına Uygun İçerikler Tercih Edin

Her çocuk farklıdır, ve çocuğunuzu en iyi siz tanıyorsunuz. Kimi çocuk tabletten kolayca uzaklaşabilir, kimisi için bu çok daha zordur. Çocuğunuzun kişiliğine, ekranlara nasıl tepki verdiğine, ekranlardan ne kazanabileceğine ya da ekranlar yüzünden günlük hayatta nelere zaman ayıramadığına dikkat edin. Onun güçlü yönlerini, ihtiyaçlarını ve ilgi alanlarını düşünerek sınırlar koyun ve başka çocuklara değil, kendi çocuğunuza uygun içerikler tercih edin.

İçerikleri Dikkatli Seçin

Tüm dijital içerikler aynı değildir. Çocukların ihtiyaçları ve esenlikleri önceliklendirilerek tasarlanan çizgi filmler ve uygulamalar çocukların değerli beceriler kazanmasına yardımcı olabilir. Olabildiğince yavaş tempolu, az görsel ve ses efektli içerikleri tercih edin. Bulduğunuz bir video veya uygulamayı çocuğunuzla paylaşmadan önce hakkındaki değerlendirmeleri okuyun ve kendiniz deneyin. Ebeveyn kontrolleri olan uygulamaları bulmaya çalışın. Reklam barındıran içeriklerden ve kötü rol modelleri olan programlardan uzak durun. YouTube gibi platformları kullanıyorsanız içeriği siz seçin ve otomatik oynatmayı kapatın.

Duyguları Bastırmak İçin Ekranları Kullanmayın

Ekranlar, öfke nöbetleri veya can sıkıntısı için çözüm olmamalı. Bu anlar hem sizin hem çocuğunuz için çok zor, ama aslında çocuğunuzun olumsuz duygularla başa çıkmayı öğrenmesi için değerli fırsatlar. Böyle zamanlarda duygularını ifade edebilmesine yardımcı olmaya çalışın ve rahatlamak için başka yollar bulun: birlikte kitap okumak, sakin oyunlar ya da sakinleştirici bir uyku rutini gibi. Ekran süresini sıkıldıklarında ya da üzüldüklerinde değil, günün belirli zamanları (okuldan geldikten sonra yarım saat gibi) ya da uzun araba ve uçak yolculukları gibi özel durumlar için saklayın.

İzledikleri Hakkında Konuşun

Çocuğunuzun ekran süresinde mümkün olduğunca bir arada olun. Çizgi film izliyorsa tablet veya telefonda değil, sizin bulunduğunuz odadaki televizyonda izlemesini sağlayın, böylece izlediği videoyu kolayca görebileceğiniz için üzerine konuşmanız daha kolay olur. Çocuğunuzun izledikleri ve oynadıkları hakkında sohbet edin. Sorular sorun, iyi ve kötü davranışlara dikkat çekin ve izlediklerini günlük hayatıyla ilişkilendirin (“Videodaki park geçen hafta gittiğimiz parka ne kadar benziyor!” gibi).

Ailecek Sevdiğiniz Şeylere Yer Açın

Dijital denge kurmak için ekranların, ailenizin değer verdiği anların ve etkinliklerin yerini almamasına dikkat edin: oyun, dışarıda vakit geçirmek, kitap okumak ya da yalnızca sohbet etmek... Sadece ekran süresini azaltmaya odaklanmak yerine neye yer açmak istediğinizi düşünün: daha fazla uyku, aile gezileri ya da yaratıcı oyunlar gibi... Her gün birlikte oynamak, okumak ya da dışarı çıkmak için biraz zaman ayırın ve cihazları erişilmez yerlerde tutarak ilk seçenek olmamalarını sağlayın. Ekranların ne zaman, nerede ve ne kadar kullanılacağına dair bir plan yapmak da dijital dengeyi korumanızı ve ailecek sevdiğiniz şeylere zaman ayırmanızı kolaylaştırır. Örneğin “sadece haftasonları, öğleden sonra, salonda, yarım saat” gibi bir kural belirleyebilirsiniz.

Kısacası…

Bu beş ilke “mükemmel ebeveyn” olmak hakkında değil. Çocuklarda sağlıklı teknoloji kullanımını desteklemek için ekran süresini mümkün olduğunca dengeli ve anlamlı hale getirmek hakkında. Her çocuk ve her aile farklıdır. İçgüdülerinize güvenin, ekran süresinin çocuğunuzun ruh halini ve davranışlarını nasıl etkilediğini gözlemleyin ve ailenizin koşullarına uygun sınırlar çizin.

Teknoloji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası, ve dikkatli kullanıldığında çocuğunuzun dünyasının değerli bir parçası olabilir.

Çocuğunuzun dijital dünyayı güvenle ve dengeli bir şekilde keşfetmesini sağlamak için WonJo Kids uygulamasını deneyin.