Çocuklarımızın ekran başında geçirdiği süre hemen hemen her ebeveynin zihnini kurcalıyor: "Çok mu izliyor?", "Bu yaşta ne kadar olmalı?", "Nasıl sınır koyabilirim?" gibi sorular kafamızda dönüp duruyor. Ve bu kaygılarımız çok anlaşılır bir yerden geliyor: Çocuklarımızın sağlıklı ve dengeli bir şekilde büyümesini istiyoruz.
Ancak bu konuda kendimize çok sık sormadığımız bir soru var: Bizim dijital alışkanlıklarımız nasıl?
Günlük yaşamımızın neredeyse her anına dokunan akıllı telefonlar, tabletler ve televizyonlar sadece çocuklarımızın değil, bizim de hayatımızın bir parçası. Belki farkında olmadan yemek masasında telefonumuza bakıyor, belki arka planda sürekli açık bir televizyon var ya da çocuğumuzla oynarken gelen her bildirime göz atıyoruz.
İşte tam bu noktada önemli bir gerçekle yüzleşmemiz gerekiyor: Çocuklarımız için sağlıklı dijital sınırlar oluşturmak, önce kendi alışkanlıklarımıza dürüstçe bakmakla başlıyor.
Bu yazıda, çocuklarınız için ekran kuralları koymadan önce kendinizi de sürece dahil etmenizi kolaylaştıracak bazı öneriler paylaşıyoruz.
Ebeveynlerin Dijital Alışkanlıklarında Dikkat Etmesi Gerekenler
1. Kendi alışkanlıklarınızı gözden geçirin
Çocuğunuza sınırlar koymadan önce kendi ekran kullanımınızı objektif bir gözle inceleyin. İş dışında, keyif amaçlı ekran başında ne kadar vakit geçiriyorsunuz? Sosyal medya, fotoğraf çekmek, alışveriş uygulamaları… Bunların ne kadarını çocuğunuzun yanında yapıyorsunuz? Aynı durum televizyon için de geçerli: Kimse izlemediği halde sürekli açık kalan televizyon da ailelerin ekran süresine dahil. Çocukların sağlıklı teknoloji kullanımı için önce ebeveynlerin kendi ekran süresini fark etmesi önemli.
2. Çocuğunuzun rol modeli olduğunuzu hatırlayın
Çocuklar, söylediklerimizden çok yaptıklarımızı örnek alır. Günlük yaşamın bir parçası haline gelen dijital alışkanlıklarımız, çocukların gözünden bakıldığında “anne babam yapabiliyor ama ben yapamıyorum” gibi bir çelişki duygusu uyandırabilir. Elimizde telefonla dolaştığımızda, onların gözünde bu “ekran başında zaman geçirmek” olarak algılanabilir. Bazen sadece saate bakıyor ya da gelen bir bildirimi kontrol ediyor olabiliriz ama çocuklar bunu ayırt edemeyebilir. Çocuğumuzun fotoğraf ya da videosunu çekmek için uzun süre telefonda kalmak da onların gözünde aynı şekilde görünebilir.
3. Şeffaf olun
Çocuğunuzla bir aradayken ekran kullanmaktan kaçınmanız her zaman mümkün olmayabilir. Bu anlarda ne yaptığınızı çocuğunuza açıklayabilirsiniz. Örneğin “Şimdi su siparişi veriyorum” ya da “Hangi müziği açsak diye bakıyorum” demek, ekranın sadece oyun ya da sosyal medya için olmadığını, günlük hayatı kolaylaştırmak için de kullanılabileceğini gösterir. Bu, çocukların sağlıklı dijital alışkanlıklar kazanmasına yardımcı olur.
4. Tüm aile için net ve tutarlı kurallar belirleyin
Ekran süresi sınırlarını sadece çocuğunuz için değil, tüm aileniz için uygulamayı düşünebilirsiniz. Keyif amaçlı kullanımda kendinize de küçük sınırlar koymak iyi bir fikir olabilir. Cihaz ayarlarından süre kısıtlaması yapabilir ya da uygulamaların sunduğu hatırlatıcıları kullanabilirsiniz. Bu yaklaşım, hem sizin dijital denge kurmanıza yardımcı olur hem de ailece birlikte daha fazla vakit geçirme fırsatı yaratır.
5. Ekransız anlar ve alanlar yaratın
Ailece belirli “ekransız zamanlar” veya “ekransız mekanlar” oluşturabilirsiniz: akşam yemekleri, uyku öncesindeki yarım saat, veya salon gibi. Bu anlarda telefonunuzu sessize alıp sadece acil aramalara izin verecek şekilde ayarlayabilirsiniz. Ekransız anlar, birlikte geçirilen zamanı daha kaliteli hale getirmenize yardımcı olur.
Ebeveynlerin Ekran Süresinin Çocuklarda Sağlıklı Teknoloji Kullanımına Etkileri
Ebeveynlerin ekran süresi konusunda iyi bir rol model olması, çocuklarda ekran süresi uygularken karşılaşılan en büyük direnç noktalarından birini ortadan kaldırır. Çocuğunuz "Sen de yapıyorsun ama bana yasaklıyorsun" diye düşünmek yerine, ailenizin ortak bir dijital alışkanlık geliştirdiğini görür ve böylece koyduğunuz sınırlara daha kolay uyum sağlar.
Bu yolculukta mükemmel olmak zorunda olmadığınızı unutmayın. Bazen çocuğunuzla oyun oynarken telefonunuza bakabilir veya dönem dönem kuralları esnetme ihtiyacı duyabilirsiniz Önemli olan, bu konuda tutarlı bir çaba göstermek ve çocuğunuza sağlıklı teknoloji kullanımı için bir yol haritası sunmak. Çocuklarda ekran süresi sınırları koyarken kendinizi de sürece dahil ettiğinizde, bu kurallar bir ceza değil, ailecek benimsediğiniz bir yaşam tarzı haline gelir.
Dijital çağda ebeveyn olmak kolay değil, ve farkındalıkla atılan her küçük adım değerli. Sizin sağlıklı dijital alışkanlıklarınız, çocuğunuzun gelecekte teknolojiyle kuracağı ilişkinin temelini oluşturuyor.
Çocuğunuzun dijital dünyayı güvenle ve dengeli bir şekilde keşfetmesini desteklemek için WonJo Kids uygulamasını deneyin.
